Iedereen wint gratis stroom, of toch niet?
En de winnaar is …
De SMS-campagne naar aanleiding van het 10-jarig bestaan van stroomtarieven.be is afgelopen. Het lot heeft een winnaar aangeduid: het gezin Patrick Boedt en Nicole Van Langendonck uit Vossem. Hun gezin heeft volgens de Vlaamse wetgeving recht op 400 kWh gratis elektriciteit. Ze krijgen er van ons nog eens evenveel bovenop. Aan de “prijs” van 19,143 eurocent per kWh (waarde van de gratis kWh in 2011) is dat dus 76,57 euro. De voorwaarde was om in 2011 over te stappen naar om het even welke andere elektriciteitsleverancier. Dat hebben ze uitgerekend op 1 januari 2011 gedaan.
De winnaars zijn sinds november 2003 trouwe abonnee van onze nieuwsbrief. Zoveel loyauteit wordt met nog eens 264 kWh beloond. Dat maakt nog eens 50.53 euro. In het totaal winnen Patrick en Nicole dus 127,10 euro, geheel en al gratis, en dat op kosten van stroomtarieven.be.
Dat kan men niet zeggen van de “Vlaamse” gratis kWh. Die moet je zelf betalen!
Iedereen wint
Het loopt niet snor met de communicatie van Eandis.
Nadat Eandis bekend maakte dat de subsidies voor zonnepanelen door de elektriciteitsgebruiker moet worden betaald en dat de nettarieven door de snelle stijging van het aantal zonnepanelen vanaf 1 april 2011 gemiddeld met zo’n slordige 72 euro per gezin en per jaar zouden worden verhoogd, stak er een storm van protest op. Publiek en politiek reageerden verontwaardigd. “Arme gezinnen moeten de zonnepanelen van de rijken betalen”, luidde het. Toen we bekend maakten dat dit gemiddelde niet alleen geen rekening hield met ook de nog verschuldigde BTW, en vooral dat sommige, nochtans ook “gemiddelde” gezinnen, tot het dubbele moesten betalen en anderen dan weer veel minder, brak de hel al helemaal los.
Op de algemene vergadering van Eandis van 29 april 2011 kwam voorzitter Geert Versnick nog met een andere mededeling. Hij wil af van de gratis kWh, want die moet ook door de elektriciteitsgebruiker worden betaald. (Hadden wij dat al niet gezegd in onze allereerste nieuwsbrief van ons bestaan?) Blijkbaar hadden nog niet veel mensen dat door. Nogal wat gezinnen (zo’n 7%) lopen de gratis elektriciteit mis omdat ze niet beseffen dat ze er recht op hebben. Vooral de minst bedeelden zouden in dat geval zijn. “De minst bedeelden betalen op die manier o.a. de gratis elektriciteit van de notaris” luidde het. Het was niet heel duidelijk hoe en wat, maar het zou iedereen zo’n 14 euro kosten.
Consternatie alom, niet in het minst ook van Vlaams minister van Energie Freya Van den Bossche al direct in haar 1-mei toespraak. “Wie ijvert voor de afschaffing van de 100 kilowattuur gratis stroom getuigt van weinig fatsoen” zei ze. En ook: “De gratis kilowattuur brengt een gezin met twee kinderen jaarlijks 95 euro op. Gaan we dat afpakken omdat het hen (te verstaan: diezelfde gezinnen) 14 euro kost?” Volgens de minister wint iedereen er dus bij.
Maar vergist de minister zich niet? Iedere alleenstaande ontvangt afgerond 38 euro gratis elektriciteit. Elk gezin is minstens even groot als een alleenstaande en ontvangt dus meestal nog een stukje meer. Een gezin, vader, moeder en twee kinderen, krijgt inderdaad voor 95 euro gratis. Als de gezinnen nu zelf de kosten moeten ophoesten, hoe kan dan een gemiddeld gezin maar 14 euro moeten bijdragen?
Heeft Eandis misschien niet duidelijk genoeg gecommuniceerd? Sommige persberichten hadden het over 14 euro per 100 kWh. Maar wat betekent “per 100 kWh”? Per 100 kWh verbruik of per 100 kWh gratis elektriciteit? En hoe kom je dan aan die 14 euro? En wie betaalt dan meer of minder, want die 14 euro is natuurlijk ook weer een gemiddelde, wellicht niet alleen afhankelijk van je verbruik, maar ook nog eens afhankelijk van je netbeheerder, zoals bij de zonnepanelensaga. Misschien is die 14 euro de meerkost bovenop de herverdeling via de solidariteit tussen de gezinnen? Het zou de meerkost kunnen zijn als gevolg van de nodige administratie, de verrekeningen met de leveranciers, de kosten voor het vinden van oplossingen voor de 7% probleemgevallen, … Of zijn er toch nog ergens “derde betalers”? De ondernemingen en zelfstandige beroepen misschien?
Als een kleine onderneming gemiddeld 35.000 kWh verbruikt, wat eigenlijk maar heel weinig is (een elektrisch verwarmde villa verbruikt al bijna zoveel), verbruikt ze 10 maal meer dan een gemiddeld gezin en zou ze dus ook 10 maal meer bijdragen. Dan kan de 14 euro betrekking hebben op een verbruik van 3500 kWh per jaar, inderdaad het verbruik van een gemiddeld gezin, maar niet van een gemiddelde onderneming. Een kleine onderneming zou in die veronderstelling 140 euro bijdragen, wat overeenkomt met de gratis elektriciteit (excl. BTW) van een gezin van 8 personen. Grotere ondernemingen dragen navenant dus nog meer bij. De gemiddelde kost van 14 euro (bijna 17 euro, incl. BTW) per 35OO kWh, en dus niet per 100 kWh, of per gezin, komt dan heel dichtbij.
We vroegen vorige week woensdag aan Eandis hoe de vork nu juist aan de steel zit, want het is duidelijk dat er ergens iets niet klopt. We hebben tot op vandaag nog geen antwoord gekregen. Mogelijk is ons vermoeden correct, maar kan men dat moeilijk communiceren. Minister Van den Bossche stelde in haar 1-mei toespraak inderdaad “en dat net op het moment dat blijkt dat Eandis de kost van de groenestroomcertificaten verhoudingsgewijs meer doorrekent aan de gezinnen, en veel minder aan de bedrijven”.
Het loopt inderdaad niet snor met de communicatie van Eandis.
Nochtans heeft Eandis in beide gevallen (zonnepanelen en gratis kWh) een punt. Ook stroomtarieven.be heeft herhaaldelijk in haar 10-jarig bestaan ernstige twijfels gehad over het uiteindelijke nut van die gratis kWh in een vrije elektriciteitsmarkt. Vandaar onze ludieke actie om bij de gelegenheid van ons jubileum een gelukkige en actieve “marktspeler” ook van onzentwege gratis elektriciteit aan te bieden en zo nog eens de aandacht te vestigen op deze zaak.
Dat Eandis eind april ook op de proppen kwam met de problematiek is wellicht toeval. Of is het juist omdat wij er in de grappenmaand april aandacht aan besteedden, dat Eandis ook is wakker geschoten, profiterend van het goede gesternte en de verontwaardiging van het publiek dat niet langer zelf wil betalen voor de gunsten die de overheid uitdeelt?
Het probleem is gesteld. Wat er ook van zij, minister Van den Bossche heeft toch aangekondigd dat de gratis kWh zal worden geëvalueerd. Enkele belangenorganisaties hebben ondertussen ook al verontwaardigd gereageerd op de communicatie van Eandis. Een “fatsoenlijke” evaluatie zal niet gemakkelijk zijn.
Er is trouwens een duidelijke link tussen de problematiek van de gratis kWh en de zonnepanelensaga. Zonnepaneleneigenaars hebben eveneens recht op gratis elektriciteit, ondanks hun al heel lage verbruik, maar zij dragen veel minder dan 14 euro bij, juist omwille van hun lage verbruik, maar zonder dat ze daarom ook zuinig zijn op hun verbruik. Zij winnen dus toch weer een tikkeltje meer.
Nog een tip
Wanneer u op de hoogte wenst te blijven van nieuwe wendingen op het gebied van de liberalisering van de elektriciteitsmarkt of van de tariefstructuren, klik dan hier om onze elektronische nieuwsbrief te ontvangen.